Czy wiesz, czym różni się grafika na ulotce i na ekranie komputera?

Masz w ręku ulotkę, a przed sobą ekran monitora, gdzie na FB jest użyte dokładnie to samo zdjęcie. Wydaje ci się, że niczym się one nie różnią? A ja powiem – różnią się diametralnie.

W grafice istnieje takie pojęcie jak profil kolorystyczny i wierz mi, jest ich dużo.

Jednak podstawowe i najważniejsze są trzy: RGB, sRGB i CMYK. W sumie to raczej 2,5.

Jeśli kiedyś grafik stworzył dla was logo z dużym prawdopodobieństwem otrzymaliście pliki, które w nazwie mogły mieć te dziwaczne skróty. O co chodzi?

O sposób użytkowania.

Mianowicie zupełnie innych sposobów i kolorów używa się, gdy coś ma być wyświetlane na ekranach, a innych gdy myślimy o druku. Logo na ekran będzie inne niż logo na ulotkę – choć w gruncie rzeczy wszystkie linie, krzywe i napisy są takie same.

RGB to skrót od Red Green Blue – należy ten skrót kojarzyć ze składowymi światła. Za pomocą tej trójki barw jesteśmy w stanie otrzymać dowolny kolor. Stąd RGB używamy, kiedy myślimy o wyświetlaniu na ekranach.

Natomiast CMYK oznacz Cyan, Magenta, Yellow, blacK i są to farby w druku, dzięki którym jesteśmy w stanie stworzyć wszystkie inne kolory. Pliki, które są w CMYK przeznaczone są do druku.

Czym jest więc to tajemnicze sRGB?

sRGB oznacza standarisedRGB (albo jak ja wolę go nazywać simple RGB).

Technicznie: każda ze składowych R, G i B, ma wartość od 0 do 255. Mamy więc w teorii 256^3 to jest 16 777 216 barw do wyboru. Gigantyczna ilość. I to nie tylko dla nas ludzi, ale dla urządzeń też.

sRGB to nic innego jak RGB okrojone o wiele barw, ustandaryzowane do użycia na stronach internetowych (HTML i CSS). Mniej barw, większa szansa, że urządzenia, które mają słabsze ekrany dalej będą wyświetlać kolory prawidłowo.

Jak rozpoznać czy plik jest w RGB czy CMYK?

Zasadniczo – bez użycia programu ciężko to jednoznacznie stwierdzić. Jest jednak kilka przesłanek, które mogą ci pomóc w ich rozpoznaniu.

1. Jaskrawość barw. Kolory w RGB na ekranie wyglądają na dużo żywsze od CMYK.
2. Ciężar pliku. CMYK niesie w sobie dużo więcej informacji i pliki są zazwyczaj dużo większe od tych samych plików w RGB. Wyjątek stanowią tutaj wektory (np. loga, ikonki).
3. Jeśli po otwarciu pliku (głównie pdf) widzisz w rogach dziwne kreski nie związane z projektem masz 98% pewności, że jest to CMYK. Kreski to pasery (o tym kiedy indziej).
4. CMYK najgorzej radzi sobie z dobrym wyświetleniem zieleni na ekranie – jeśli więc widzisz, że trawa na zdjęciu jest trochę „zdechła” i szara – zapewne masz do czynienia z CMYK.
5. Po nazwie. Jak wspomniałam wcześniej – graficy czasem dodają do nazw te skróty. Wszystko co ma w nazwie coś powiązanego z internetem (web, FB, insta, www itp.) będzie w RGB. Natomiast skrót DTP (data to print) lub druk, albo do druku, najpewniej będzie w CMYK.
6. Ze względu na ciężar, zdjęcia na stockach zdjęciowych są umieszczane w RGB.
7. Sposób podawania kolorów w liczbach jednoznacznie określi o jaki profil kolorystyczny chodzi: RGB podawane jest w 3 numerach (np. 12,13,13 – z tym że wartości wahają się od 0 do 255), CMYK podawane jest w 4 numerach (np. 30,30,30,100 – tutaj wartości określają procent udziału danej farby w kolorze, a więc wartości mogą się wahać od 0 do 100), sRGB najczęściej podawane jest w postaci ciągu znaków po # np. #12b134 (zawsze jest to 6 znaków).

Jak to rozpoznać w programie:

1. Przy tworzeniu pliku, oprócz wielkości powinna być możliwość wybrania profilu kolorystycznego.
2. Kiedy już stworzysz plik, profil kolorystyczny można ustawić najczęściej w opcjach edycji obrazu jako całości.

Gdzie tego szukać?

Photoshop – menu górne Image/Mode. Nowsze wersje PSa (PS – skrót od PhotoShop) pokazują profil kolorystyczny u góry zaraz przy nazwie pliku.

Illustrator – menu górne File/Document color mode. Podobnie jak w PSie profil pokazuje się zaraz przy nazwie pliku.

Canva – domyślnie tworzy pliki w RGB i nawet po zapisaniu PDFa do druku, plik dalej będzie w CMYKu. Wymagany jest dodatkowy konwerter, Canva proponuje ten: https://www.rgb2cmyk.org/

Nie sposób jest tutaj wymienić wszystkich programów graficznych, jeśli potrzebujesz dodatkowej wiedzy, napisz do nas.

Dlaczego plik do druku jest taki „brzydki”? Przecież przed przygotowaniem do druku był ładny.

Dla zaoszczędzenia czasu wielu z nas pracuje na plikach RGB nim przerobimy je na CMYK i przygotujemy do druku. Często po takiej zmianie widać wyraźnie, że kolory zbladły. Wielokrotnie byłam proszona o sztuczne podkoloryzowanie obrazka do druku, bo wyglądał brzydko na ekranie. To nie jest wina CMYKa a jedynie faktu, że CMYK nie jest przeznaczony do wyświetlania na ekranach. Sztuczne dodawanie żywości kolorom może doprowadzić do tego, że po wydrukowaniu projekt będzie po prostu przejaskrawiony i fluorescencyjny.

Najlepszym sposobem na właściwą ocenę koloru  jest wydrukowanie go. Domowa drukarka może w tym wypadku nie wystarczyć. Potrzebny jest tzw. Proof, czyli wydruk w drukarni pojedynczego egzemplarza materiału w bardzo dobrej jakości, który następnie poprawiamy lub akceptujemy. Drukarnia ma obowiązek dostosować kolory ostatecznego projektu do dostarczonego proofu.

Dlaczego mój wydruk przy różnych partiach wygląda inaczej?

Wydrukowałeś ulotkę – a następnie uznałeś, że jest jej za mało – i wydrukowałeś kolejną partię. Okazało się, że kolory, szczególnie w dużych jednolitych obszarach na projekcie – różnią się od siebie w obu tych seriach wydruków. Dlaczego?

Powód jest prosty – konkretny kolor na papierze otrzymuje się za pomocą mieszania podstawowych składowych czterech barw (CMYK) oraz często znaczenie ma też podłoże (rodzaj papieru). Ta mieszanka może być różna przy różnych partiach wydruków. Bierze się to stąd że drukarki, nawet te profesjonalne, potrafią się rozkalibrować i każda z nich wymaga dodatkowego ustawienia przed każdym drukiem. Aby uniknąć takiej sytuacji – dostarcz drukarni proof (patrz wyżej).

Dlaczego moja grafika wygląda inaczej na różnych ekranach?

Chociaż sRGB w założeniu miał pomóc urządzeniom w poprawnym wyświetlaniu kolorów, nie rozwiązuje to do końca problemu różnic na urządzeniach. Problem nie leży po stronie grafiki czy profilu kolorystycznego, a urządzeń. Niestety, na to nie jesteśmy w stanie nic poradzić. Jeśli ktoś będzie wyświetlał twoją stronę na ekranie starym, małym i tanim, w dodatku takim, który był używany wiele lat – nie otrzyma takich samych kolorów jak na nowszym ekranie. Laptopy to dodatkowy problem – ogromna większość z nich wyświetla barwy inaczej, w zależności od tego pod jakim kątem patrzysz na ekran.

Muzyczka: https://www.youtube.com/watch?v=3MteSlpxCpo

Masz pytania? Chciałbyś coś zasugerować? Nie wahaj się! Postaramy się odpowiedzieć na twoje wątpliwości.